O wsiMlewo – to otoczona jeziorami i lasami wieś w woj. kujawsko-pomorskim (gmina Kowalewo Pomorskie, powiat golubsko-dobrzyński). W okolicy Mlewa znajdują się aż cztery jeziora: Mlewieckie (największe), Głęboczek (najgłębsze – ok. 14 m), Jeziorek i Kazaniec. We wsi znajdują się dwa sklepy spożywcze, mała dyskoteka, remiza i szkoła zbudowana jeszcze pod zaborem pruskim.
O historiiMlewo, zwane początkowo (I poł. XV w.) Lebe, Lewen, Leben i Lewe, w czasach krzyżackich było wsią czynszową komturstwa toruńskiego, do którego należało tu kilkadziesiąt łanów (kilkaset hektarów) ziemi, przynoszący dochody wiatrak i karczma. Z wojenną historią Mlewa splatają się losy kobiety-żołnierza AK, a później nauczycielki, Adeli Dejewskiej (ps. Topola). 1 września 1939 r. Adela była uczennicą toruńskiego gimnazjum. Po wybuchu wojny została wysłana przez ojca do rodziny w Mlewie. Dom jej stryja stał się zalążkiem miejscowej konspiracji (w latach 1942–44 znajdowała się tam konspiracyjna kwatera i punkt łączności Komendy Okręgu Armii Krajowej Pomorze), a Adela została łączniczką i kurierką. Często przemierzała rowerem trasę Mlewo–Toruń, dostarczając meldunki, rozkazy, pieniądze, konspiracyjną pocztę, dokumenty i broń. W lutym 1945 r. wróciła do Torunia, gdzie zdała maturę i została nauczycielką. |