Nowica

O wsi

Nowica jest niewielką miejscowością, przepięknie położoną na stoku Magury Małastowskiej w Beskidzie Niskim (gmina Uście Gorlickie, powiat gorlicki, woj. małopolskie).

Mieszkańcy wsi to przede wszystkim Łemkowie, którzy wrócili do Nowicy w 1957 roku po akcji wysiedleńczej „Wisła”. Zachowali swój język, zwyczaje i tradycje, które pieczołowicie pielęgnują. Na co dzień zajmują się rolnictwem i rękodzielnictwem. Nowica jest kolebką wyrobu galanterii drewnianej, głównie łyżek.

Zwyczaje i tradycje ludności łemkowskiej oraz zabytki drewnianego budownictwa sakralnego świadczą o długiej i ciekawej historii Nowicy. Ten uroczy zakątek dawnej Łemkowszczyzny ma też wspaniałe zasoby przyrodnicze: czyste powietrze, źródlaną wodę, gęste lasy z bukami, jodłami, dębami, jaworami i jesionami, bogactwo roślinności, zwierzyny leśnej i ptaków.

Do Nowicy można dotrzeć jadąc z Gorlic w stronę Koniecznej trasą „Na węgierskim trakcie”, w kierunku Słowacji. Na Przełęczy Małastowskiej skręcamy w prawo i po przejechaniu około 2 km leśną drogą podziwiamy piękną panoramę połonin, lasów i gór. W pogodny dzień można stąd zobaczyć Jaworzynę Krynicką i Tatry Słowackie. Znajdujemy się teraz w Przysłupiu (niegdyś samodzielna miejscowość, obecnie jest przysiółkiem Nowicy, z którą tworzy jedno sołectwo). Po lewej stronie drogi znajduje się gospodarstwo agroturystyczne Tatiany Bojko z niewielką stadniną koni.

Jadąc na zachód mijamy greckokatolicką cerkiew św. Michała Archanioła z 1757 roku – jedną z najstarszych w Beskidzie Niskim, drewniane łemkowskie chaty (chyży), spichlerze, przydrożne kapliczki i krzyże.

W centrum wsi znajduje się greckokatolicka kaplica Zaśnięcia Bogurodzicy z 1889 roku, gdzie co roku, 28 sierpnia, odbywa się odpust (kermesz) z poświęceniem plonów zbóż, ziół, owoców i wody w „Cudownym Źródełku”.

Tuż obok stoi Ośrodek Stowarzyszenia Młodzieży Greckokatolickiej Sarepta. Przed budynkiem znajduje się pomnik słynnego poety łemkowskiego Bohdana Ihora Antonycza (1909–1937), piewcy piękna nowickiej przyrody, wiejskiego życia i opuszczonej Łemkowszczyzny, za którą bardzo tęsknił. Pomnik wzniesiono w miejscu, w którym stał dom – miejsce narodzin poety.

W odległości 100 m widać szkołę. Jadąc dalej, mijamy gospodarstwo agroturystyczne Aliny i Leszka Wronowskich i kolejną greckokatolicką cerkiew św. Paraskewy z lat 1842–43. Wewnątrz jest ikonostas z XVIII w., ściany zdobi polichromia z 1927 roku. Obok cerkwi stoi dom, w którym mieści się siedziba Stowarzyszenia „Magurycz” zajmującego się inwentaryzacją i renowacją starych, zaniedbanych cmentarzy, przydrożnych krzyży i kapliczek. Można tam obejrzeć wystawę przedstawiającą przekrój ok. 20-letniej pracy „Magurycza”. Na dole wsi powstaje żywa izba łemkowska, tworzona przez nowe stowarzyszenie „Terka Karpacka”.

We wsi i jej okolicy każdy turysta znajdzie coś ciekawego dla siebie: w Wysowej – źródła wody mineralnej, w Gładyszowie – jedyną w Europie zachowawczą stadninę koni huculskich, w Klimkówce – zbiornik wodny, w Bielance – izbę łemkowską, na Magurze Małastowskiej – wyciąg narciarski.

 

» Galeria zdjęć
 

O szkole

Działająca od 2000 roku Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Nowicy jest najmniejszą Małą Szkołą w Polsce. Powstała z inicjatywy rodziców i sympatyków wsi, którzy założyli Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy, by uchronić miejscową szkołę przed likwidacją. Od 2005 roku szkoła jest prowadzona przez Zjednoczenie Łemków.

Więcej…
 

O Zjednoczeniu Łemków

Zjednoczenie Łemków jest organizacją pozarządową o zasięgu ogólnopolskim. Jego celem jest pobudzanie, pielęgnowanie i rozszerzanie działalności kulturalno-oświatowej w regionie łemkowskim i innych skupiskach społeczności łemkowskiej.

Więcej…
 

Kontakt

Zjednoczenie Łemków

Więcej…